KRATKI KURS ISTORIJE

STUDENTSKE UNIJE FILOZOFSKOG FAKULTETA (b)

Studentska unija Filozofskog fakulteta (SUF) osnovana je 1. marta 1997, na Platou ispred Filozofskog fakulteta u Beogradu, kada je grupica entuzijasta i ekstremista rešila da i posle Studentskog protesta treba da ostane aktivna u kafanama i borbi za zaštitu studentskih prava i ljudskih sloboda uopšte. Već 1. aprila 1997. SUF je zvanično registrovana kod Saveznog ministarstva pravde, pod brojem 3/1-084/4-1997-07.

Demokratičnost u radu organizacije, sloboda lične inicijative i činjenica da su većina aktivista u svari aktivistkinje, suštinske su odlike SUF. Od samog početka svog rada ona je bila motivisana rušilačkom idejom da se obezbede bolji uslovi studiranja i ostvarivanja studentskih prava na Filozofskom fakultetu, da se razvija cinička/kritička svest kod studentske populacije, i da se poveća uloga samih studenata u procesu sticanja znanja.

Rukovođena ovakvim načelima SUF je imala šarolike aktivnosti. Prvenstveno su to bile akcije na lokalnom nivou, vezane za različite probleme studenata na Fakultetu, i neretko je u njima SUF sarađivala sa drugim svesnim subjektima prisutnim u Hramu znanja. Pored rešavanja problema studentskog standarda (koje je podrazumevalo peticije i proteste), organizovanja humanitarnih akcija i držanja časova studentima, SUF se pozabavila i pitanjima informisanja studenata kroz organizovanje obrazovno-političkih tribina i izdavanje poučno-zabavnog magazina Bauk slobode. Redovno i tradicionalno, svake godine ona izdaje i poseban Vodič za novoupisane studente F. fakulteta.

Uz to, na jednom globalnijem nivou, aktivisti SUF angažovali su se u Antiratnoj kampanji, akciji sprovedenoj širom Srbije tokom proleća i leta 1998, usmerenoj protiv eskalacije oružanih sukoba na Kosovu. Negovanje kontakata i izgradnja poverenja sa albanskim kolegama iz Prištine, od početka su bila bitna postignuća SUF u okvirima koncepcije uspostavljanja dobrih odnosa sa različitim studentima u zemlji i inostranstvu. Članovi SUF su uvek uzimali učešća u raznim protestima protiv gušenja građanskih i drugih sloboda i ukidanja autonomije univerziteta, insistirajući na zahtevu da Srbija postane slobodna.

Želja nam je da se buduća živopisna aktivnost Studentske unije Filozofskog fakulteta, inspirisana borbom protiv dominantnog nacističkog diskursa, usmeri ka zadovoljavanju potreba studenata za kritikom nastavnih programa na fakultetu i produbljenom kritikom nepravdi u društvu. Takođe, bolja opšta informisanost studenata je subverzija koju oni svakako zaslužuju.

UVOD U ISTORIJU STUDENTSKIH UNIJA

Sa početkom rata u bivšoj Jugoslaviji određeni broj studenata i studentkinja počinju da se uključuju u skromne snage koje su se aktivno suprotstavljale daljim ljudskim stradanjima, kao i tendenciji gušenja slobode. Opšta kriza društva u Srbiji bila je primetna i na Univerzitetu, što je povećalo potrebu za stvaranjem nezavisnih studentskih organizacija, budući da su zvanične organizacije (deo Saveza studenata pod kontrolom vladajuće stranke) bile nemoćne da zastupaju interese studentarije.

Prva studentska unija osnovana je marta 1992. godine na Pravnom fakultetu u Beogradu. Kao snažna i demokratska organizacija studenata prava, Studentska unija Pravnog fakulteta je aktivno učestvovala u Studentskom protestu 1992 i sprovodila akcije vezane za studentski standard i kritiku nedemokratske i ratne politike režima.

Kako se pokazalo da koncept studentskog organizovanja kakav je promovisala Studentska unija Pravnog fakulteta, koncept nezavisnog sindikalnog studentskog okupljanja u najboljim tradicijama evropskih studentskih pokreta, predstavlja dobar način delovanja na univerzitetu, uskoro se, nezavisno jedna od druge, osnivaju studentske unije na Matematičkom, Fizičkom i Elektrotehničkom fakultetu u Beogradu.

Oslanjajući se samo na sopstveni entuzijazam, postojeće studentske unije su se u narednom periodu borile za bolje uslove studiranja i bolji kvalitet života na univerzitetu, čime je u praksi definisan pojam onoga što se u daljem radu svih studentskih unija smatralo njihovom osnovnom delatnošću – zalaganje za studentska prava.

Kada su novembra 1996. širom Srbije pokrenuti antirežimski protesti, studentske unije su, zajedno sa ostalim studentskim organizacijama i grupama koje su delovale u Beogradu, pokrenule Studentski protest. Uticaj studentskih unija u aktivnostima i organizacionim telima Protesta bio je izuzetno značajan, iako su se, zbog insistiranja na nasilnom karakteru bunta i njegovom neliderskom ustrojstvu, često nalazile u ulozi opozicije najeksponiranijim strukturama i pojedincima u Studentskom protestu.

Princip autonomnih lokalnih grupa koje samostalno deluju na fakultetima kao nezavisne studentske organizacije sindikalnog tipa, a koji je u samoj srži postojanja studentskih unija, inspirisao je osnivanje novih studentskih unija neposredno nakon Protesta 1996/97. Uvećanje broja organizacija koje imaju slične probleme i slične ciljeve, koje se rukovode istim načelima, proizvelo je potrebu za boljom komunikacijom i međusobnim povezivanjem, ali bez uspostavljanja ikakve centralizovane strukture, pa je tako, početkom 1997, osnovano Koordinaciono veće studentskih unija, kao telo koje je služilo međusobnom upoznavanju aktivista sa različitih fakulteta i koordiniralo zajedničke akcije unija.

Takve akcije bile su brojne, naročito u oblasti studentskog standarda, informisanja i komunikacije među studentima. Studentske unije su sprovodile akcije za olakšavanje uslova za upis godine, protiv povećanja školarina, protiv kašnjenja studentskih kredita i stipendija, protiv zloupotrebe studentskih institucija, za bolje uslove života u studentskim domovima. Takođe je postojala saradnja i sa brojnim medijima u praćenju studentskih tema, što je, pored izdavanja informatora i magazina studentskih unija na različitim fakultetima, predstavljalo bitan doprinos informisanosti studenata.

Studentske unije su negovale kontakte sa brojnim studentskim organizacijama u Srbiji, Crnoj Gori, drugim delovima bivše Jugoslavije, kao i širom Evrope, što je doprinosilo jačanju studentske solidarnosti, i rezultiralo organizacionim povezivanjima na jugoslovenskom i evropskom nivou.

Za sve to vreme izrastanja studentskih unija u vodeću snagu studentskog pokreta u Srbiji, one nisu prestajale sa angažovanjem na lokalnom, fakultetskom nivou, u malim akcijama. Veće akcije, predvođene od strane studentskih unija, bile su uzrokovane katastrofalnim odlukama tadašnjeg režima. Reakcija na donošenje novog, u tajnosti pripremanog Zakona o univerzitetu, kojim su poništene akademske slobode, a smutnja uvedena na fakultete, usledila je kroz organizovanje mnogobrojnih protestnih akcija, kojima su studentske unije, maja i juna 1998, stale u odbranu univerziteta.

Članovi studentskih unija činili su okosnicu Antiratne kampanje, akcije sprovođene u preko 140 mesta širom Srbije sa ciljem da se ukaže na pogubnost ratne opcije pri iznalaženju rešenja kosovske krize. Leci i plakati, protestna okupljanja i predstavljanja Antiratne kampanje u lokalnim nezavisnim medijima tokom juna i jula 1998, naišli su na pozitivne reakcije građana. Ta akcija zbližila je antiratne aktiviste iz različitih gradova širom Srbije. Pored ovoga, lokalne studentske unije su, počev od oktobra 1998, pod sloganom OTPOR! organizovale tribine, javna predavanja, protestne skupove i šetnje, ukazujući na represivnu i destruktivnu politiku vlasti prema Univerzitetu. Bitno je naglasiti da delovanje profiterske organizacije istog imena nema veze sa aktivnostima studentskih unija.

U novonastalim okolnostima porasla je potreba za udruženim delovanjem i zajedničkim nastupanjem lokalnih unija, pa se Koordinaciono veće organizaciono transformisalo u Studentsku uniju Srbije. Ona je osnovana u novembru 1998, preuzimajući ciljeve istaknute još 1992. na Pravnom fakultetu, u znamenitoj Povelji Studentske unije, koja ističe značaj ljudske slobode i prava, tolerancije, demokratije, i autonomije univerzitetskog života i rada.

Dokument: Zapisnik sa sa sednice prve redovne Skupštine Studentske unije Srbije

NAZAD